Egzama Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?
Egzama Nedir?
Egzama, cildin iltihaplı bir reaksiyonu sonucu ortaya çıkan, kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve tahrişe neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Egzama hastalığı, dünya çapında milyonlarca kişiyi etkileyen ve yaşam kalitesini düşüren yaygın dermatolojik sorunlardan biridir. Özellikle çocuklarda sıkça görülen egzama, zaman zaman yetişkinlik dönemine kadar uzayabilir veya dönemsel olarak ortaya çıkıp kaybolabilir.
Egzamanın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hastalığın oluşumunda genetik yatkınlık, çevresel tetikleyiciler ve bağışıklık sistemindeki düzensizlikler büyük rol oynar. Dermatoloji alanında uzman olan Doç. Dr. Ezgi Özkur, egzama ile ilgili pek çok araştırmaya imza atmış ve dermatolojik tedaviler konusunda uluslararası ödüller kazanmıştır.
Egzama Türleri Nelerdir?
Egzama hastalığının birçok farklı türü bulunmaktadır ve her bir tür farklı belirtiler gösterebilir:
Atopik Dermatit
En sık görülen egzama türüdür. Genellikle genetik faktörlerle ilişkilidir ve erken çocukluk döneminde ortaya çıkar.
Kontakt Dermatit
Cildin kimyasal maddelerle, bitkilerle veya diğer irritan maddelerle teması sonucu oluşur. İki çeşidi bulunur: İrritan kontakt dermatit ve alerjik kontakt dermatit.
Seboreik Dermatit
Saçlı deri, kaşlar, burun kenarları ve kulaklarda görülen egzama türüdür. Kepeklenme, kızarıklık ve kaşıntı ile karakterizedir.
Numuler Egzama
Genellikle kollar ve bacaklarda madeni para şeklinde yuvarlak, kaşıntılı lezyonlar ile kendini gösterir.
Dishidrotik Egzama
Ellerde ve ayaklarda küçük, kaşıntılı kabarcıklarla belirgindir. Yoğun stres dönemlerinde daha fazla ortaya çıkar.
Egzama Belirtileri
Egzama belirtileri, hastalığın türüne göre değişiklik gösterebilir ancak genel olarak:
- Şiddetli kaşıntı
- Ciltte kızarıklık ve tahriş
- Kuruluk ve pullanma
- Kabarcık oluşumu
- Cildin kalınlaşması ve çatlaklar
- Kabuklanma ve bazen kanama görülebilir.
Egzama Nedenleri Nelerdir?
Egzama hastalığı birçok farklı faktörden tetiklenebilir:
- Genetik yatkınlık
- Alerjenlerle temas (polen, toz akarları, hayvan tüyü)
- Sert kimyasal maddeler (deterjanlar, sabunlar, parfümler)
- Hava koşulları (soğuk ve kuru hava)
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Stres ve duygusal faktörler
Egzama Tedavi Yöntemleri
Egzama tedavisi, ciltteki iltihaplanmayı ve kaşıntıyı kontrol altına almak, cilt bariyerini onarmak ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanır.
Topikal Tedaviler
- Kortikosteroid kremler
- Nemlendirici ve bariyer onarıcı kremler
- Kalsinörin inhibitörleri (tacrolimus, pimecrolimus)
Sistemik Tedaviler
- Antihistaminikler (kaşıntıyı azaltmak için)
- İmmünosüpresif ilaçlar (şiddetli vakalarda)
- Biyolojik tedavi yöntemleri (ileri düzey atopik dermatit vakaları için)
Fototerapi (Işık Tedavisi)
- UVB ve PUVA gibi farklı ışık terapileri, egzama belirtilerini hafifletmek için kullanılmaktadır.
Evde Egzama Bakımı İçin Öneriler
Evde yapılabilecek uygulamalar egzama semptomlarını hafifletmekte etkilidir:
- Cildi düzenli olarak nemlendirmek
- Kısa süreli ve ılık duşlar almak
- Yumuşak ve cilt dostu sabunlar tercih etmek
- Pamuklu ve rahat giysiler giymek
- Oda nem oranını korumak
- Egzamayı tetikleyen faktörlerden kaçınmak
Egzama ve Psikolojik Sağlık
Egzama, psikolojik stres ve kaygıyla doğrudan bağlantılı olabilir. Stresin egzama belirtilerini şiddetlendirebildiği bilinmektedir. Dermatoloji ve psikoloji arasındaki bu bağlantıyı inceleyen psikodermatoloji alanında uzman olan Doç. Dr. Ezgi Özkur, egzama hastalarının psikolojik destek almalarının önemini vurgulamaktadır.