AKNE NEDİR?
Akne, gözenek içine atık keratinin gözeneğin cilde açılan kanalını tıkamasıyla başlar. Yağlanmanın fazla olduğu bölgelerde, artmış yağ salgısıyla birlikte bu tıkanıklık artar. Ciltte yaşayan propionibacterium acnes denilen bir bakteri de bu birinkintide ürediğinde irinli sivilce oluşmuş olur. Sivilce tipleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Birden çok formu bir kişide gözlenebilir veya tek formu da olabilir.
AKNE TEDAVİSİ İÇİN NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMAK GEREKİR?
Tüm akne tipleri dermatoloji uzmanı eşliğinde tedavi almalıdır. Tedavi basit bir cilt bakım rutininden, kurutucu haplara kadar değişebilir. Tedaviyi dermatoloji uzmanı akne şiddeti ve öngörülen iz bırakma durumuna göre karar verir. Tüm akneler iz bırakmaması ve ilerlememesi için tedavi edilmelidir.
AKNE TÜRLERİ NELERDİR?
Aknelerin şiddeti değişkenlik gösterir. Bu nedenle hafif, orta şiddetli ve şiddetli akne şekilde 3 gruba ayrılır. Her akne türünün kendine özgü tedavi süreci bulunur. Tedavi süresi ve içeriği akne türüne göre değişkenlik gösterir.
AKNE ÇEŞİTLERİ NELERDİR? NASIL TEDAVİ EDİLİR?
• Hafif aknede dışarıdan cilde sürülen topikal benzoil peroksit, tretionin, izotretinonin, azeleik asit, eritromisin, klindamisin, tetrasiklin, sodyum sülfasetamid ve diğer benzoil peroksitli, reitinoidli veya antibiyotikleri içeren kremler veya krem karışımları kullanılır. Herhangi bir akne kreminin etkili olup olmadığını belirlemek için 6 hafta süreyle düzenli kullanılması gerekir. Kremlerin genel olarak en sık yan etkisi kızarıklık, yanma, batma gibi cilt reaksiyonlarıdır. Bu durumda kreme ara verip, cilt normale döndüğünde gün aşırı sürmeye devam edilmesi gerekir. Eğer cilt reaksiyonu şiddetli ise mutlaka dermatoloğa başvurulması gerekir. Bu kremlere ek olarak cilt tipine uygun temizleyici kullanımı oldukça dikkat edilmesi gereken bir konudur.
• Orta şiddetli aknede, doksisiklin veya azitromisin, veya izotretionin içeren antibiyotikli haplar doktorunuz tarafından reçete edilebilir. Bu haplar cilt florasında yaşayan bakterilerin üremesine engel olarak iltihabi reaksiyonları baskılar. Kremlerle birlikte kombinasyon tedavileri düzenlenebilir. İzotretionin ise sivilce oluşumuna neden olan keratin atığın üretilmesini engeller ve yağ salgısını azaltır.
• Şiddetli aknede, antibiyotikler veya izotretinoin içeren haplar kullanılır. İzotretinoin içeren ilaçlar yağ bezlerinin salgısını baskılar. Böylece siyah ve beyaz noktaların ve aknelerin oluşumunu engeller.
AKNE TEDAVİSİNDE LAZER UYGULAMALARI YAPILIR MI?
Evet, günümüzde birçok teknolojik lazer cihazını bu amaçla kullanmaktayız. Altın iğne, IPL, BBL, ndyag, Q anahtarlıklı ndyag gibi birçok lazer cihazı, akne tedavisinde başarıyla kullanılmaktadır. Seçilen cihaz, dozlar ve seans aralıkları dermatoloji uzmanı tarafından belirlenmektedir.
SİVİLCE TEDAVİSİ İÇİN EVDE NELER YAPILABİLİR?
Akne oluşumunu yavaşlatmak ve kontrol altına almak için çok basit bakım yöntemleri bulunur. Bunlardan bir tanesi şu şekilde örneklenmektedir:
• Yüzünüzü günde 2 kez ve spor vs gibi durumlarda terledikten sonra yıkayın.
• Yüzünüze nazik bir temizleyiciyi parmak uçlarınız ile uygulayın.
• Aşırı yıkamak ve aşırı ovalamak akneleri kötüleştireceği için ovalamaktan kaçının.
• Yüzünüzü ılık su ile yıkayın.
Derinizin kendiliğinden iyileşmesine izin vermeniz gerekir. Eğer aknelerle uğraşılırsa iz bırakma ihtimali artar. Güneşten ve bronzlaşmaktan kaçınılması gerekir. İz bırakan akneler gelecek hayatta sosyal açıdan özgüven kaybına neden olabilir. Mutlaka dermatoloji uzanına başvurulmalıdır.
Akne kıl köklerinin ve yağ bezlerinin tıkanması ile neticelenen, sivilcelere yol açan yaygın bir durumdur. Şayet cilt çok miktarda sebum üretiyorsa, ölü deri hücreleri gözeneklerin içine sıkışabilir ve beyaz veya siyah noktaları beraberinde getirebilir.
Ciltte yaşamakta olan bakteriler de gözenek içinse sıkışıp kalarak, iltihaplı sivilcelerin oluşmasına yol açmaktadır. Bunlar çoğunlukla vücudun yüz, alın, göğüs, üst sırt ve omuz gibi yerlerinde yaşanmaktadır.
Akne oluşumu kadın erkek herkeste yaş farklı olmadan çıkabilmektedir. Ancak gençlerde daha yaygın bir şekilde oluşmaktadır. Şayet aknelerden şikâyetiniz bulunuyorsa kliniğimizi arayarak hemen profesyonel medikal yardım alabilirsiniz.
Akne sebepleri her hastada farklılaşabilmektedir. Ancak genel anlamda cilt gözenekleri tıkandığı zaman gözenek içinde olan bakteriler için uygun üreme ortamı meydana getirmektedir. Böylece bakteriyel çoğalma zamanla iltihaba yol açar. Şu gibi sebeplerden dolayı akne oluşumu gözlemlenebilmektedir.
Akne kullanımı genel anlamda bu şekilde görülmektedir. Kişiden kişiye göre akne sebepleri değişebilmektedir. Ayrıca soda ve şekerli içecekler, beyaz un ile yapılan makarna, beyaz pirinç ve pirinç noodle, ekmek, kraker, takıl ya da beyaz un ile yapılan tatlılar da sivilce yapabilmektedir.
Akne oluşumu ardında bulunan pek çok neden vardır. Stres ve endişe de onlar arasındadır. Örneğin sınav öncesinde ya da sınav dönemlerinde öğrenciler endişeli ve stresli olabilmektedir. Bu gibi dönemlerde sivilcelerin artmış olduğu fark edilebilir.
Hormonal problemler de akne nedenleri arasında bulunabilmektedir. Hormonal problemi olan hastalarda sivilce problemiyle beraber tüylenme, saçlarda dökülme, adet düzensizliği gibi haller yaşanabilmektedir.
Deri üzerinde yer alan yağ bezi kanalları fazla yağ bezi salgısı sebebiyle tıkanarak siyah nokta ile kapalı komedon meydana getirmektedir. Deride oluşan söz konusu yapılar ciltte az sayıda var olan bakterilerin çoğalması için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Böylece iltihaplı sivilceler meydana gelebilmektedir.
Bazı hallerde deri sivilce altı problemiyle de karşı karşıya kalabilmektedir. Ayrıca zaman içerisinde farklı hastalıkların belirtisi olarak da yaşanabilir.
Hastaların akne belirtileri konusunda fikir sahibi olması kısa sürede kliniğe başvuru yaparak tedavi almasına yardımcı olur. Erken tedavi hastaların sorunlarını daha iyi şekilde çözebilmektedir. Söz konusu belirtiler genel anlamda aşağıda olduğu gibidir.
Genel anlamda akne belirtileri bu şekildedir. Akne iltihabı sıklıkla genel kızarıklık ve hassasiyete yol açmakta, ilerledikçe ek belirtiler koyu lekeler ve yara izleri oluşturabilmektedir. Şayet bu gibi durumlar varsa kliniğimiz ile iletişime geçmeniz mümkündür.
Akne tedavisi her hasta için özel şekilde yapılmaktadır. Çünkü her sivilce aynı şekilde tedavi edilmemektedir. Aynı zamanda kişiden kişiye göre aknenin neden meydana geldiği de farklılaşmaktadır. Uzman hekimlerimiz muayene işlemlerini tamamladıktan sonra tedavi planını oluşturmaktadır.
Sivilce tedavisi 1-2 hafta gibi kısa bir sürede bitmez. Bu bakımdan uzun süreli olacağı kabul edilmelidir. Tedavisinde kullanılabilecek yöntemlerinden biri Benzoil Peroksit’tir. Bölgesel olarak kullanılan ilaç gözeneklerdeki ve cilt yüzeyindeki bakterileri ortadan kaldırmaya olanak tanıyabilmektedir.
Bunun yanı sıra antibiyotik uygulaması da yapılabilmektedir. Böylece akne tedavisi gözeneklerin iltihaplanmasına yol açan bakterilerin büyümesini durdurabilmekte ya da azaltabilmektedir. Bölgesel olarak uygulanabileceği gibi ağızdan da alınabilir.
Bunun dışında Retinoidler de bulunmaktadır. Bunlar yeni sivilcelerin gelişimini azaltabilir ve gözeneklerin tıkanmasını da önleyebilir. Tüm bunların yanı sıra uygulanabilecek farklı tedavi de bulunmaktadır.
Ergenlik dönemi ya da ardından meydana gelen psikolojik problemlere yol açabilen kulaktan dolma bilgiler başarısız sonuçlar verebilmekte ya da istenmeyen durumlara yol açabilmektedir. Yüzde bulunan sivilceleri doğru şekilde tedavi etmek, ardından izlerin de kalmaması ve geniş bir alana yayılması adına tıbbi yardım almak gerekmektedir.
Şayet aşırı terleme sorunu yaşıyorsanız, Aşırı Terleme ve Terleme Azaltılması başlıklı yazımızı da inceleyerek fikir sahibi olabilirsiniz.
Akne Tedavisinde Kullanılabilecek İçerikler
Akne tedavisinde etkili sonuçlar alabilmek için doğru içeriklerin kullanılması büyük önem taşır. Farklı cilt tipleri ve aknenin şiddetine göre çeşitli aktif maddeler önerilir. Bu içerikler, aknenin oluşumunu engellemek, mevcut sivilceleri tedavi etmek ve ciltteki fazla yağı kontrol altına almak amacıyla kullanılır.
Salisilik asit, beta-hidroksi asit (BHA) sınıfına ait bir bileşiktir ve yağda çözünebilir özellikleri sayesinde gözeneklerin derinliklerine nüfuz edebilir. Gözeneklerin tıkanmasını engelleyerek siyah nokta ve sivilce oluşumunu azaltır. Aynı zamanda hafif bir peeling etkisi göstererek ölü deri hücrelerini ciltten uzaklaştırır.
Retinoidler, A vitamini türevleri olup akne tedavisinde oldukça etkilidir. Retinol, cilt hücrelerinin yenilenme hızını artırarak gözeneklerin tıkanmasını önler ve cilt yüzeyini pürüzsüzleştirir. Ayrıca ince çizgilerin ve cilt lekelerinin görünümünü azaltmaya da yardımcı olur. Ancak, retinoidler cildi güneşe karşı hassas hale getirebilir, bu yüzden retinol içeren ürünlerin gece kullanılması ve gündüzleri güneş koruyucu kullanılması önerilir.
Azelaik asit, antibakteriyel ve anti-enflamatuar özelliklere sahip doğal bir bileşiktir. Akneye neden olan bakterileri yok ederken ciltteki iltihaplanmayı azaltır. Ayrıca, cilt tonunu dengeleyerek sivilce sonrası oluşan lekelerin görünümünü azaltmaya yardımcı olabilir.
Doğal bir antiseptik olan çay ağacı yağı, akneye karşı etkili bir bitkisel çözümdür. Antibakteriyel özellikleri sayesinde akneye yol açan bakterilerle savaşır ve ciltteki iltihaplanmayı azaltır.
Akne tedavisinde kullanılan içerikler, cildin ihtiyaçlarına ve aknenin şiddetine göre değişiklik gösterebilir.
Stres, gerginlik, sağlıksız beslenme, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar akne oluşumunu tetikleyebilir.
Kalacağınız süre Doç. Dr. Ezgi ÖZKUR tarafından belirlenir.
Doğru bilinen bir yanlıştır. Hayır, sivilce oluşumunun karaciğer sağlığı ile bir ilgisi yoktur.
Akneler kendi içlerinde 3 gruba ayrılır. Tedavi edilmek istenen akne incelenir ve hangi tür olduğu belirlenir. Sonrasında bu bilgiye göre tedavi planlanır.
Aknelerin ovalanmaması gerekir. Yüz ılık su ile yıkanmalıdır. Yüzün günde 2 kez terledikten sonra yıkanmalıdır.