Liken Planus

LİKEN PLANUS NEDİR?
Liken planus, vücudun çeşitli yerlerine tutunabilen bir deri hastalığıdır. Ciltte oluşturduğu lezyonlar genellikle kaşıntılı bir kızarıklığa neden olur. Deri lezyonlarının gelişiminde sabit bir nokta yoktur. Dolayısıyla zamanla artış ya da azalış görülebilir. Hastalığın ortalama iyileşme süresi iki yıldır. Bazı hastalarda tekrarlayan ataklar görülebilir. Liken planus, iyileştikten sonra ciltte koyu renkli lekeler bırakabilir. Ancak bu lekeler zaman içinde çoğunlukla kendiliğinden kaybolur. Kaybolmayanlara dermatoloji uzmanları tarafından peeling, lazer gibi işlemler yapabilir.

LİKEN PLANUS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Liken planusun en bilindik belirtisi, 1 cm boyutuna kadar ulaşabilen mor renkli, kaşıntılı küçük kabarık dokulardır. Çok nadiren olsa da sabit bir bölgede toplanabilir. Genellikle vücudun farklı bölgelerine dağılır. El ve ayak bilekleri, dirsekler ve baldır bölgesi en sık belirti gösteren bölgeler arasında yer alır. Derinin kaşındığı ya da kıyafetlere sürtündüğü bölgelerde yeni lezyonların oluşması beklenir. Bu nedenle hastalar rahat kıyafetler tercih etmeli, ciltlerini rahatsız edici faktörlerden korumalıdır. En yaygın görülen belirtiler arasında lezyonlarda ince beyaz çizgiler, özellikle geceleri yoğun kaşıntı, diş eti, dil veya yanakların iç kısımlarında beyaz lekeler bulunur. Ek olarak genital bölgede ağrılı kırmızı lekelenmeler, deri üzerinde parlak ve kabarık, döküntülü ve mor - kırmızı renkte leke kümeleri; yemek yerken ağızda yanma ve batma, tırnakta incelme - soyulma ve saç derisinde şiddetli kaşıntı ve lezyon çıkan alanlarda saç kaybı belirtileri de görülür.

LİKEN PLANUS NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Liken planus teşhisi için öncelikle detaylı bir fiziki muayene gerekir. Ardından deriden alınan küçük bir örneği ile tanı gerçekleştirilir. En sık karşılaşılan lezyon mor renkli üzeri düz kabarıklıklardır. Hastalık genellikle 40-65 yaş arası bireylerde görülür.

LİKEN PLANUS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Genellikle steroidli kremler kullanılır. Steroidli kremler aynı bölgeye çok uzun süre kullanınca deride incelme, cilt enfeksiyonlarında artış, cilt renginde açılma, kızarıklık gibi yan etkiler yapabileceğinden doktorunuzun önerdiği süre kadar kullanılmalıdır. Fazlası cilde beklenmeyen hasarlar verebilir. Yaygın hastalıkta fototerapi ve sistemik ilaçlar kullanılır. Kordikosteroidler, anihistaminik ilaçlar ve fototerapi yöntemleri, bu hastalığın tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerin başında gelir.
Kortikosteroidler: Liken planus tedavisinin ilk seçeneği, kortikosteroid krem veya merhem kullanılmasıdır. Eğer kremler lezyonlar üzerinde etkili olmazsa, doktor kortikosteroid hap veya enjeksiyon reçete edebilir.
Antihistaminik İlaçlar: Bazı vakalarda liken planus şiddetli kaşıntıyla seyredebilir. Deri üzerini kaşımak ise yeni lezyonların ortaya çıkmasına neden olur. Antihistaminik ilaçlar, kaşıntıyı rahatlatarak yeni lezyon oluşumunu engeller.
Fototerapi: Psoralen Ultra - Violet A (PUVA) olarak da bilinen fototerapi yöntemi, liken planus lezyonlarının temizlenmesinde oldukça etkilidir. Bu yöntemde, yalnızca cildin üst katmanına nüfuz eden ultraviyole ışığı kullanılır.